Shortlist Nationale Prijs Onderwijsjournalistiek 2024!

Het is ook dit jaar weer gelukt! De jury heeft uit 18 inzendingen vijf journalistieke producties gekozen die in haar ogen potentiële prijswinnaars zijn. Ze scoren elk op eigen wijze hoog op de beoordelingscriteria: relevantie, reikwijdte, kwaliteit onderzoek, toegankelijkheid en stijl. Op 5 november wordt de uiteindelijke winnaar bekend gemaakt. ’De race’ gaat dus tussen de volgende vijf. In vanzelfsprekend willekeurige volgorde:
1. Wat kan Nederland leren van het onderwijs in andere landen? Een drieluik waarin het Nederlandse onderwijsbeleid een spiegel krijgt voorgehouden dat het echt wel anders kan. Follow the Money onderzocht hoe Ierland naar de top van het leesonderwijs opklom, Portugal met succes het speciaal onderwijs afschafte en Estland een verregaande vorm van autonomie voor docenten introduceerde.
2. Wie wil er nog voor de klas staan? Om die vraag te kunnen beantwoorden, gaf NRC-onderwijsredacteur Patricia Veldhuis zelf een jaar les in Nederlands op een middelbare school. Haar ervaringen zijn soms heftig, zowel in de klas als in de lerarenkamer. Deze werkelijkheid wordt tevens afgezet tegen de Haagse beleidswendingen en onmacht het lerarentekort aan te pakken.
3. ‘Wie is hier nou de baas?’ van Investico/De Groene Amsterdammer beschrijft hoe het leesonderwijs wordt gegijzeld door uitgevers en adviseurs. Leerkrachten verdwalen in een woud van lesmethodes waarvan de onderbouwing discutabel is. De resultaten zijn niet om over naar huis te schrijven. Het onderzoek laat scherp zien hoe de onderwijsmarkt werkt.
4. ’Ik dacht gewoon: ik pak je’ over de discriminerende fraudecontroles van DUO. De jacht op vermeende fraudeurs met de studiefinanciering treft bijna alleen studenten met een migratieachtergrond, zo blijkt uit dit minutieuze onderzoek van het Hoger Onderwijs Persbureau, NOSop3, dagblad Trouw en Investico. De associatie met het overheidsoptreden in de Toeslagenaffaire is onvermijdelijk.
5. ‘Laat een zelfverkozen dood niet onbesproken’ van het Onderwijsblad behandelt een delicaat onderwerp: zelfdoding van een leerling en de weerslag daarvan op andere scholieren, de klas, docenten, de school als geheel. Een onderwerp dat actueler is dan vaak wordt gerealiseerd.
De jury bestaat uit: Peter de Vries (onderwijsadviseur, oud-directeur School voor Journalistiek), Marjolein Moorman (wethouder Onderwijs Amsterdam), Gretha Pama (redacteur NRC), Jasper Beckeringh (docent/onderwijsontwikkelaar), Karin Westerbeek (docente, columniste en adviseur Onderwijsraad)

De prijs bedraagt 2000 euro en wordt op 5 november uitgereikt op de School voor Journalistiek in Utrecht. Gastspreker is Marc Josten, hoofdredacteur van HUMAN.